Zespół górnego otworu klatki piersiowej ( TOS ) jest niezwykle niebezpiecznym zbiorem objawów, które wynikają z zaburzeń naczyniowo-nerwowych kończyn górnych. Powodem wywołania tego zespołu jest ucisk na struktury nerwowe i naczynia krwionośne w otworze górnym klatki piersiowej. Badania wykazały, że choroba ta u płci żeńskiej, występuje dwa razy częściej niż u mężczyzn i występuje głównie w wieku 30-40 lat.
Jakie są przyczyny powstania TOS?
W wieku 30-40 lat bardzo często następuje fizjologiczne obniżenie obręczy kończyny górnej, jest to głównym powodem powstawania tej choroby. Do innych przyczyn należą nieprawidłowa budowa ciała- otyłość czy duży biust, które powodują ciągnięcie obręczy barkowej do przodu, także atletyczna budowa ciała u mężczyzn czy wszczepienie implantów do piersi kobiecej. Częstymi powodami są przyczyny nabyte np. uraz barku, złamanie obojczyka.
Ucisk, który wywołuje tą chorobę może obejmować splot ramienny, tętnicę podobojczykową, żyłę podobojczykową i żyłę pachową. Do ucisku dochodzi zazwyczaj w miejscach anatomicznych zwężeń, w obrębie szczeliny mięśni pochyłych, w obrębie przestrzeni żebrowo-obojczykowej lub pomiędzy wyrostkiem kruczym łopatki, a ścięgnem mniejszego mięśnia piersiowego. Innymi objawami neurologicznymi są bóle barku, osłabienie mięśni kończyny górnej, drętwienie palców, a nawet zaburzenie czucia. Obwód chorej kończyny zmniejsza się, jest ona szczuplejsza z powodu zaniku niepracujących mięśni.
Jakie są objawy niedokrwienne?
Drugą grupą najczęstszych symptomów TOS są objawy wywołane niedokrwieniem kończyny górnej, z powodu ucisku na tętnicę podobojczykową. Ręka staje się chłodna, a przy próbie wykonania intensywniejszych i szybszych ruchów występują bóle. Spowodowane jest to niedocieraniem krwi do mięśni ręki. Tętno na tętnicach ręki jest bardzo słabe lub często też zupełnie niewyczuwalne.
Rozpoznanie choroby
Chorobę rozpoznaje się zazwyczaj na podstawie zdjęcia radiologicznego, pozwalającego wykryć anomalie kości. Ultrasonografia dopplerowska pozwala wykryć zaburzenia przepływu naczyniowego, a elektromiografia daje możliwość oceny przewodnictwa i wykrycia ucisku na struktury nerwowe. Średnio na prawidłowe rozpoznanie zespołu górnego otworu klatki piersiowej, lekarze potrzebują aż 4-5 lat.
Jak leczyć tę chorobę?
W leczeniu tej dolegliwości stosuje się najczęściej rehabilitację. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie operacji chirurgicznej. Leczenie polega na usunięciu przeszkody blokującej naczynia i nerwy lub jej części (według niektórych autorów jest to zabieg zawsze niezbędny) i resekcji dodatkowych, patologicznych elementów kostno-mięśniowych.